kodeks karny wykonawczy

Część ogólna

Oddział 1. Prawa i obowiązki kuratora sądowego oraz dozór

Art. 169bGrupy ryzyka powrotu do przestępstwa

§ 1. W celu zapewnienia optymalnego oddziaływania na osoby, wobec których sprawowany jest dozór, oraz zastosowania właściwej metody kontroli tych osób ustala się trzy grupy ryzyka powrotu do przestępstwa: 1) grupa obniżonego ryzyka (A); 2) grupa podstawowa (B); 3) grupa podwyższonego ryzyka (C). § 2. Do grupy obniżonego ryzyka (A) kwalifikuje się osoby, wobec których zastosowano warunkowe umorzenie postępowania, a także osoby dotychczas niekarane, których właściwości oraz warunki osobiste i środowiskowe, dotychczasowy sposób życia oraz których zachowanie po popełnieniu przestępstwa uzasadniają przekonanie, że będą one w okresie próby przestrzegać porządku prawnego, a w szczególności nie popełnią ponownie przestępstwa. W szczególnie uzasadnionych przypadkach kierownik zespołu kuratorskiej służby sądowej lub sędzia może zakwalifikować do grupy obniżonego ryzyka (A) osoby spełniające przesłanki grupy podstawowej (B). § 3. Do grupy podwyższonego ryzyka (C) kwalifikuje się: 1) skazanych określonych w art. 64 recydywa podstawowa i wielokrotna § 1 i 2 i art. 64a wymierzanie kary w wysokości od dolnej granicy ustawowego zagrożenia zwiększonego o połowę Kodeksu karnego; 2) skazanych, którzy po wydaniu wyroku lub w okresie próby popełnili przestępstwo podobne; 3) osoby uzależnione skazane za przestępstwo pozostające w związku z używaniem alkoholu, środka odurzającego lub innego podobnie działającego środka; 4) skazanych za przestępstwa przeciwko wolności seksualnej lub obyczajności na szkodę małoletniego, a także za przestępstwa przeciwko wolności seksualnej popełnione w związku z zakłóceniem czynności psychicznych o podłożu seksualnym innym niż choroba psychiczna; 5) skazanych z zaburzeniami psychicznymi, jeżeli zaburzenia te miały związek z popełnieniem przestępstwa; 6) skazanych w związku ze stosowaniem przemocy w rodzinie, którzy pozostają z osobą pokrzywdzoną we wspólnym gospodarstwie domowym w okresie próby, z wyłączeniem osób, wobec których zastosowano warunkowe umorzenie postępowania; 7) skazanych związanych z subkulturami przestępczymi lub grupami mającymi związek ze środowiskiem przestępczym; 8) skazanych, którzy wymagają intensywnych działań w okresie próby ze względu na dotychczasową karalność, sposób życia, właściwości osobiste i zachowanie w okresie próby, w tym stopień wykonania orzeczonych obowiązków, albo ze względu na inne okoliczności. § 4. Do grupy podstawowej (B) kwalifikuje się osoby, które nie spełniają przesłanek grupy obniżonego ryzyka (A) ani grupy podwyższonego ryzyka (C). W szczególnie uzasadnionych przypadkach, zwłaszcza wobec postępu w procesie resocjalizacji, sędzia może zakwalifikować do grupy podstawowej (B) osoby spełniające przesłanki grupy podwyższonego ryzyka (C). § 5. Dozór w stosunku do osób zakwalifikowanych do grupy podwyższonego ryzyka (C) wykonują kuratorzy zawodowi. W szczególnie uzasadnionych przypadkach kierownik zespołu kuratorskiej służby sądowej lub sędzia może wyrazić zgodę na wykonywanie dozoru przez kuratora społecznego z uwagi na właściwości i warunki osobiste skazanego oraz predyspozycje, wykształcenie, umiejętności i przeszkolenie kuratora społecznego. § 6. Do danej grupy ryzyka powrotu do przestępstwa, o której mowa w § 1, kwalifikują osobę, wobec której sprawowany jest dozór, kierownik zespołu kuratorskiej służby sądowej i upoważniony sędzia; w przypadku rozbieżności rozstrzygające jest stanowisko sędziego. § 7. W razie zmiany okoliczności, o których mowa w § 2 lub 3, lub jeżeli dotychczasowy przebieg okresu próby uzasadnia przekonanie, że wystarczające jest dalsze oddziaływanie w ramach grupy ryzyka, o której mowa w § 1 pkt 1 lub 2, dokonuje się ponownej kwalifikacji skazanego na zasadach określonych w § 6. Zmiany kwalifikacji z grupy podstawowej (B) do grupy obniżonego ryzyka (A) może dokonać również kierownik zespołu kuratorskiej służby sądowej. § 8. W stosunku do skazanego zakwalifikowanego do grupy obniżonego ryzyka (A) sądowy kurator zawodowy, sprawując dozór osobiście, jest zobowiązany w szczególności do: 1) przeprowadzenia co najmniej raz na 3 miesiące wywiadu środowiskowego, w tym rozmowy ze skazanym w miejscu jego zamieszkania lub pobytu; 2) skutecznego wezwania skazanego co najmniej raz na 2 miesiące do stawienia się w siedzibie zespołu kuratorskiej służby sądowej w celu udzielenia wyjaśnień co do przebiegu dozoru i wykonania nałożonych obowiązków, a także w razie potrzeby przedstawienia odpowiednich dokumentów potwierdzających wykonanie obowiązków; 3) żądania od skazanego kontaktu telefonicznego co najmniej raz w miesiącu. § 9. W stosunku do skazanego zakwalifikowanego do grupy obniżonego ryzyka (A) oraz grupy podstawowej (B) sądowy kurator społeczny jest zobowiązany w szczególności do: 1) przeprowadzenia co najmniej raz w miesiącu wywiadu środowiskowego, w tym rozmowy ze skazanym w miejscu jego zamieszkania lub pobytu; 2) żądania od skazanego kontaktu telefonicznego co najmniej raz w miesiącu. § 10. W stosunku do skazanego zakwalifikowanego do grupy podwyższonego ryzyka (C) kurator sądowy jest zobowiązany w szczególności do: 1) utrzymywania ścisłej współpracy z Policją w celu uzyskania i wymiany informacji w zakresie przestrzegania porządku prawnego przez skazanego; 2) przeprowadzania systematycznych wywiadów środowiskowych, w tym rozmów ze skazanym w miejscu jego zamieszkania lub pobytu; 3) systematycznego wzywania skazanego do stawiania się w siedzibie zespołu kuratorskiej służby sądowej w celu udzielenia wyjaśnień co do przebiegu dozoru i wykonania nałożonych obowiązków, a także w razie potrzeby przedstawienia odpowiednich dokumentów potwierdzających wykonanie obowiązków; 4) żądania od skazanego kontaktu telefonicznego co najmniej 2 razy w miesiącu; 5) przeprowadzania u skazanego, który został zobowiązany do powstrzymania się od nadużywania alkoholu lub używania środków odurzających lub substancji psychotropowych, albo u skazanego, który w trakcie dozoru wykazuje objawy uzależnienia, wyrywkowego badania na obecność w organizmie alkoholu, środków odurzających lub substancji psychotropowych, przy użyciu metod niewymagających badania laboratoryjnego; 6) nawiązania i systematycznego utrzymywania kontaktu z odpowiednimi stowarzyszeniami, instytucjami i organizacjami społecznymi zajmującymi się pomocą społeczną, pośrednictwem pracy, leczeniem, oddziaływaniem terapeutycznym bądź innymi formami działania, które mogą być przydatne w rozwiązywaniu problemów, które nie sprzyjają resocjalizacji i kontroli okresu próby. § 11. Sędzia lub kierownik zespołu kuratorskiej służby sądowej mogą w szczególnie uzasadnionych przypadkach określić sądowemu kuratorowi zawodowemu, a ten sądowemu kuratorowi społecznemu, inną częstotliwość i formę kontaktów ze skazanym.
Komentarz
Przykład
Brak zastosowania
Dowody za
Dowody przeciw
Artykuł wprowadza system klasyfikacji skazanych według ryzyka powrotu do przestępstwa, co pozwala na dostosowanie metod dozoru do indywidualnych przypadków. Podział na trzy grupy - obniżonego, podstawowego i podwyższonego ryzyka - umożliwia skuteczniejszą resocjalizację i monitorowanie, co może przyczynić się do zmniejszenia recydywy.
Osoba skazana za kradzież, która nigdy wcześniej nie miała konfliktów z prawem, może zostać zakwalifikowana do grupy A (obniżonego ryzyka). Po odbyciu kary odbywa regularne spotkania z kuratorem, który monitoruje jej postępy w reintegracji społecznej.
Aby skutecznie bronić się przed zastosowaniem dozoru na podstawie opisanego artykułu, warto skupić się na kilku kluczowych aspektach.

1. **Kwalifikacja do grupy ryzyka**: Należy dążyć do zakwalifikowania osoby do grupy obniżonego ryzyka (A). W tym celu warto przedstawić dowody na dotychczasowe pozytywne zachowanie oskarżonego, takie jak brak wcześniejszych wykroczeń, stabilne zatrudnienie, pozytywne opinie od pracodawców czy członków rodziny.

2. **Zgromadzenie dokumentacji**: Przygotowanie dokumentów, które potwierdzą pozytywne zmiany w życiu oskarżonego (np. zaświadczenia o uczestnictwie w programach terapeutycznych, dowody na zaangażowanie w życie społeczne) może pomóc w argumentacji na rzecz obniżenia ryzyka.

3. **Argumentacja w sądzie**: W trakcie rozprawy warto zaznaczyć, że dotychczasowe zachowanie oskarżonego, jego sytuacja życiowa oraz chęć podjęcia działań resocjalizacyjnych są wystarczające, aby nie stosować rygorystycznych form dozoru. Przedstawienie pozytywnych rekomendacji od kuratorów, terapeutów czy członków lokalnej społeczności może również wzmocnić argumentację.

4. **Odwołanie się do przepisów**: Można powołać się na przepisy umożliwiające sędziemu lub kierownikowi zespołu kuratorskiej służby sądowej zakwalifikowanie osoby do grupy obniżonego ryzyka w uzasadnionych przypadkach, co może być kluczowe w przypadku pozytywnych zmian w życiu oskarżonego.

5. **Monitorowanie sytuacji**: Po wdrożeniu dozoru, należy aktywnie monitorować sytuację oskarżonego. Regularne raportowanie o postępach w resocjalizacji może pomóc w późniejszych wnioskach o złagodzenie rygorów dozoru.

Przygotowanie skrupulatne, skupienie na pozytywnych aspektach oraz aktywne uczestnictwo w procesie resocjalizacji to kluczowe elementy skutecznej obrony przed zastosowaniem dozoru.
Na podstawie przedstawionego artykułu prawnego, oto pięć realistycznych dowodów, które mogą zostać wykorzystane w celu wykazania zasadności zastosowania tego przepisu w konkretnej sprawie cywilnej lub karnej:

1. **Raporty wywiadów środowiskowych**: Dokumenty z przeprowadzonych przez kuratorów wywiadów środowiskowych, które zawierają szczegółowe informacje na temat zachowania skazanych, ich warunków życia oraz relacji z otoczeniem. Takie raporty mogą dowodzić, że skazany przestrzegał warunków dozoru, co uzasadnia jego kwalifikację do grupy obniżonego ryzyka (A).

2. **Dokumentacja dotycząca przestrzegania warunków probacji**: Dowody w postaci notatek służbowych kuratorów, które pokazują, jak skazany stawiał się na wezwania do siedziby zespołu kuratorskiej służby sądowej oraz jego aktywność w realizacji nałożonych obowiązków. Tego typu dokumentacja może potwierdzić pozytywne postawy skazanych, co wspiera ich zakwalifikowanie do grupy obniżonego ryzyka.

3. **Opinie specjalistów (psychologów, psychiatrów)**: Ekspertyzy sądowe lub opinie psychologów, psychiatrów dotyczące stanu psychicznego skazanych, które potwierdzają brak zaburzeń psychicznych lub uzależnień, mogą być użyte do wykazania, że dana osoba kwalifikuje się do grupy obniżonego ryzyka (A) lub podstawowej (B).

4. **Zgłoszenia i dokumenty dotyczące współpracy z instytucjami wsparcia**: Dowody nawiązywania i utrzymywania kontaktu z organizacjami zajmującymi się pomocą społeczną, terapią lub pośrednictwem pracy. Tego typu dokumenty mogą wykazać, że skazany aktywnie dąży do resocjalizacji, co jest istotne w kontekście ich kwalifikacji do odpowiedniej grupy ryzyka.

5. **Raporty Policji dotyczące przestrzegania porządku prawnego**: Dokumenty od Policji, które potwierdzają, że skazany nie miał problemów z prawem w okresie próby, co może świadczyć o niskim ryzyku powrotu do przestępstwa. Tego rodzaju raporty mogą być kluczowe dla oceny, czy skazany powinien pozostać w grupie obniżonego ryzyka (A) lub zostać poddany intensywniejszej kontroli.

Te dowody mogą być wykorzystane do argumentacji w sprawach dotyczących zarówno stosowania dozoru, jak i oceny ryzyka powrotu do przestępstwa przez skazanych.
Aby wykazać brak zasadności zastosowania przepisów dotyczących grup ryzyka powrotu do przestępstwa w konkretnej sprawie cywilnej lub karnej, można przedstawić następujące dowody:

1. **Zaświadczenie o stabilnej sytuacji życiowej** – Dokument potwierdzający, że skazany posiada stałe zatrudnienie, stabilne warunki mieszkaniowe oraz pozytywne relacje z rodziną i społecznością lokalną, co wskazuje na jego dobry stan psychospołeczny i brak ryzyka powrotu do przestępstwa.

2. **Opinie psychologiczne lub psychiatryczne** – Ekspertyzy od specjalistów, które stwierdzają, że skazany nie wykazuje cech psychopatologicznych ani nałogów, które mogłyby sprzyjać popełnieniu przestępstwa. Tego typu opinie mogą potwierdzać, że skazany przeszedł skuteczną terapię lub resocjalizację.

3. **Pozytywne wyniki wywiadów środowiskowych** – Raporty z przeprowadzonych wywiadów środowiskowych, które wskazują na pozytywną ocenę zachowania skazania oraz jego integracji w społeczności lokalnej, co może podważać konieczność jego zakwalifikowania do grupy podwyższonego ryzyka.

4. **Brak incydentów w okresie próby** – Dokumentacja potwierdzająca, że w czasie próby skazany nie popełnił żadnych wykroczeń ani przestępstw, a także nie naruszył warunków dozoru. To może sugerować, że skazany nie stanowi zagrożenia dla porządku prawnego.

5. **Wsparcie ze strony instytucji społecznych** – Potwierdzenie współpracy skazania z organizacjami zajmującymi się wsparciem społecznym, które mogą świadczyć o jego zaangażowaniu w proces resocjalizacji oraz chęci zmiany swojego życia na lepsze, co może dowodzić braku konieczności stosowania rygorystycznych środków nadzoru.
Rozdział I. Zakres obowiązywania Rozdział II. Organy postępowania wykonawczego Rozdział III. Skazany Oddział 1. Wykonywanie orzeczeń Oddział 2. Postępowanie przed sądem Oddział 3. Postępowanie egzekucyjne Rozdział V. Nadzór penitencjarny Rozdział VI. Zatarcie skazania Rozdział VII. Uczestnictwo społeczeństwa w wykonywaniu orzeczeń, pomoc w społecznej readaptacji skazanych oraz Fundusz Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej Oddział 1. Przepisy ogólne Oddział 2. Rozpoczęcie dozoru elektronicznego Oddział 2a. Warunki i tryb orzekania o udzieleniu skazanemu zezwolenia na odbycie kary w systemie dozoru elektronicznego Oddział 3. Obowiązki i prawa skazanego Oddział 4. Czynności podmiotów wykonujących dozór elektroniczny Oddział 5. Zakończenie dozoru elektronicznego Rozdział VIII. Grzywna Rozdział IX. Kara ograniczenia wolności Oddział 1. Cele wykonywania kary Oddział 2. Zakłady karne Oddział 3. Wykonywanie kary i jej indywidualizacja Oddział 4. Prawa i obowiązki skazanego Oddział 5. Zatrudnienie Oddział 6. Nauczanie Oddział 7. Działalność kulturalno-oświatowa, społeczna, kultura fizyczna i zajęcia sportowe Oddział 8. Nagrody i ulgi Oddział 9. Kary dyscyplinarne Oddział 10. Odroczenie i przerwa wykonania kary pozbawienia wolności Oddział 11. Warunkowe przedterminowe zwolnienie Oddział 12. Zwalnianie skazanych z zakładów karnych i warunków udzielania im pomocy Oddział 13. Informowanie o opuszczeniu przez skazanego zakładu karnego Oddział 1. Prawa i obowiązki kuratora sądowego oraz dozór Oddział 2. Warunkowe umorzenie postępowania karnego Oddział 3. Warunkowe zawieszenie wykonania kary Odział 1. Pozbawienie praw publicznych Oddział 2. Zakazy, nakaz i obowiązek Oddział 3. Przepadek Oddział 4. Naprawienie szkody, zadośćuczynienie, nawiązka i świadczenie pieniężne Oddział 5. Podanie wyroku do publicznej wiadomości Rozdział XIII. Środki zabezpieczające Rozdział XIV. Należności sądowe Rozdział XV. Tymczasowe aresztowanie Rozdział XVa. Umieszczanie tymczasowo aresztowanych i skazanych odbywających karę pozbawienia wolności w wydzielonych pomieszczeniach lub pomiszczeniach dla osób zatrzymanych Rozdział XVb. Kontrola skazanych, tymczasowo aresztowanych, miejsc i przedmiotów Rozdział XVI. Przepisy ogólne Rozdział XVII. Kara ograniczenia wolności Rozdział XVIII. Kara pozbawienia wolności i kara aresztu wojskowego Rozdział XIX. Środki karne Rozdział XX. Tymczasowe aresztowanie Rozdział XXI. Objaśnienie wyrażeń ustawowych Rozdział XXII. Przepisy przejściowe i końcowe