Kapitan statku towarowego, który podpisał umowę na holowanie innego statku, dostrzega, że holowany statek wpada w kłopoty podczas sztormu. Kapitan decyduje się na dodatkowe działania ratunkowe, które nie były przewidziane w umowie, w wyniku czego ma prawo domagać się dodatkowego wynagrodzenia za swoje wyjątkowe działania.

Aby skutecznie bronić się przed roszczeniem o wynagrodzenie za ratownictwo morskie w sytuacji, gdy usługi zostały wykonane na podstawie umowy o pilotowanie statku lub świadczenie usług holowniczych, należy przede wszystkim skupić się na kilku kluczowych aspektach.

1. **Zakres umowy**: Należy dokładnie przeanalizować treść umowy, aby wykazać, że usługi świadczone w trakcie ratownictwa nie wykraczały poza ustalone w umowie obowiązki. Warto zwrócić uwagę na konkretne zapisy dotyczące zakresu usług, a także na ewentualne klauzule dotyczące sytuacji kryzysowych.

2. **Definicja „usług wyjątkowych”**: W obronie można argumentować, że działania podjęte w trakcie ratownictwa nie spełniały kryteriów „wyjątkowych”. Należy przedstawić dowody na to, że interwencja była standardową procedurą, a nie nadzwyczajnym działaniem, które wymagałoby dodatkowego wynagrodzenia.

3. **Brak winy**: Jeśli statek znalazł się w niebezpieczeństwie z powodu działania lub zaniechania właściciela statku, można argumentować, że to on powinien ponieść odpowiedzialność za zaistniałą sytuację. Warto udokumentować wszelkie uchybienia ze strony armatora, które mogły przyczynić się do zagrożenia.

4. **Dokumentacja**: Kluczowym elementem obrony jest zebranie wszelkiej dokumentacji związanej z wykonanymi usługami, w tym korespondencji, raportów i świadectw, które potwierdzają, że wykonane działania były zgodne z umową i nie były wyjątkowe.

5. **Zasady współżycia społecznego**: Można również powołać się na zasadę współżycia społecznego w kontekście żądania wynagrodzenia. Jeśli roszczenie wydaje się nieuzasadnione lub nadmierne, można argumentować, że jego dochodzenie jest niezgodne z zasadami sprawiedliwości.

Przygotowanie się do obrony z uwzględnieniem powyższych punktów zwiększa szanse na skuteczne odparcie roszczenia o wynagrodzenie za ratownictwo morskie w sprawie cywilnej lub karnej.

Aby wykazać zasadność zastosowania przepisu dotyczącego wynagrodzenia za ratownictwo morskie w konkretnej sprawie cywilnej lub karnej, można przedstawić następujące dowody:

1. **Umowa o pilotowanie lub świadczenie usług** – Przedłożenie kopii umowy, która szczegółowo opisuje zakres obowiązków pilota lub dostawcy usług holowniczych, w tym warunki, na jakich usługi powinny być świadczone. Dowód ten pozwoli ustalić, jakie konkretne obowiązki były przyjęte przez stronę świadczącą usługi.

2. **Raport z działań ratunkowych** – Dokumentacja sporządzona przez pilota lub osobę świadczącą usługi, która opisuje podjęte działania w sytuacji zagrożenia statku. Powinna zawierać szczegóły dotyczące czasu, miejsca i charakteru działań ratunkowych, a także sytuacji, w jakiej znalazł się statek.

3. **Świadectwa świadków** – Zeznania osób, które były obecne w czasie incydentu, w tym członków załogi statku, innych pilotów lub pracowników portu. Ich relacje mogą potwierdzić, że podejmowane działania wykraczały poza zwykłe obowiązki wynikające z umowy i miały charakter ratowniczy.

4. **Dokumentacja techniczna statku** – Sprawozdania dotyczące stanu technicznego statku przed i po interwencji, w tym ekspertyzy specjalistów oceniających zagrożenia dla statku oraz niezbędne działania do jego uratowania. Dowód ten pomoże ustalić, czy rzeczywiście istniało niebezpieczeństwo dla statku, które wymagało interwencji.

5. **Faktura za usługi ratunkowe** – Wystawiona faktura lub rachunek za usługi ratunkowe, które zostały udzielone statkowi, z wyszczególnieniem czynności wykonanych poza zakresem umowy. Dokument ten udowodni, że usługi te były świadczone i że strona miała prawo do wynagrodzenia za dodatkowe działania ratownicze.

Te dowody będą kluczowe w ustaleniu, czy zasady wynagrodzenia za ratownictwo morskie miały zastosowanie w danej sprawie, a także w wykazaniu, że podejmowane działania były wyjątkowe i nie były objęte standardowym zakresem umowy.

Na podstawie przedstawionego przepisu, oto pięć dowodów, które mogą wykazać brak zasadności zastosowania tego przepisu w konkretnej sprawie cywilnej lub karnej:

1. **Dokumentacja umowy** - Przedstawienie pełnej umowy zawartej pomiędzy stronami, która jasno określa zakres usług, jakie były świadczone. Jeśli umowa nie zawiera klauzuli dotyczącej dodatkowych usług ratowniczych lub nie definiuje „wyjątkowych” usług, to może świadczyć o braku podstaw do roszczenia o wynagrodzenie.

2. **Raporty z działań ratowniczych** - Zgromadzenie raportów lub dokumentacji z działań podejmowanych podczas incydentu, które pokazują, że usługi świadczone przez pilota lub holownika nie były wyjątkowe ani ponadstandardowe, a mieściły się w normalnym zakresie umowy.

3. **Świadectwa świadków** - Zeznania innych osób, które były świadkami sytuacji w momencie zagrożenia statku, mogą wykazać, że działania podjęte przez osobę pilotującą lub holującą statek były standardowe i nie wykraczały poza umówione usługi, co może podważać zasadność roszczenia.

4. **Ekspertyza techniczna** - Raport biegłego, który ocenia, czy działania podjęte przez pilota lub holownika miały charakter wyjątkowy i czy rzeczywiście wykraczały poza zakres umowy. Biegły może stwierdzić, że działania były zgodne z praktykami branżowymi i standardami bezpieczeństwa.

5. **Dowody na brak zagrożenia** - Gromadzenie dowodów, które pokażą, że statek nie znajdował się w rzeczywistym niebezpieczeństwie w momencie, gdy usługi zostały świadczone, co mogłoby podważyć zasadność roszczenia o wynagrodzenie za ratownictwo morskie, ponieważ przepis odnosi się do sytuacji, gdy statek jest w niebezpieczeństwie.