kodeks pracy

DZIAŁ PIERWSZY. Przepisy ogólne

DZIAŁ ÓSMY. Uprawnienia pracowników związane z rodzicielstwem

Art. 177Ochrona pracownicza w okresie ciąży i urlopu macierzyńskiego, uzupełniającego, ojcowskiego rodzicielskiego

§ 1. W okresie ciąży oraz w okresie urlopu macierzyńskiego, a także od dnia złożenia przez pracownicę lub pracownika wniosku o udzielenie urlopu macierzyńskiego albo jego części, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego albo jego części, uzupełniającego urlopu macierzyńskiego, urlopu ojcowskiego albo jego części, urlopu rodzicielskiego albo jego części – do dnia zakończenia tego urlopu pracodawca nie może: 1) prowadzić przygotowań do wypowiedzenia lub rozwiązania bez wypowiedzenia stosunku pracy z tą pracownicą lub tym pracownikiem; 2) wypowiedzieć ani rozwiązać stosunku pracy z tą pracownicą lub tym pracownikiem, chyba że zachodzą przyczyny uzasadniające rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia z ich winy i reprezentująca tę pracownicę lub tego pracownika zakładowa organizacja związkowa wyraziła zgodę na rozwiązanie umowy. § 1 1 . W przypadku złożenia wniosku, o którym mowa w § 1, wcześniej niż w terminach określonych w art. 180 urlop macierzyński § 9, art. 180 2 uzupełniający urlop macierzyński § 4, art. 182 1d wniosek o udzielenie urlopu rodzicielskiego lub rezygnacja z urlopu rodzicielskiego § 1, art. 182 3 urlop ojcowski § 2 oraz art. 183 urlop na warunkach urlopu macierzyńskiego i urlopu rodzicielskiego § 6 zakaz, o którym mowa w § 1, zaczyna obowiązywać na: 1) 14 dni przed rozpoczęciem korzystania z części urlopu macierzyńskiego oraz części urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego; 2) 21 dni przed rozpoczęciem korzystania z uzupełniającego urlopu macierzyńskiego oraz urlopu rodzicielskiego albo jego części; 3) 7 dni przed rozpoczęciem korzystania z urlopu ojcowskiego albo jego części. § 2 zakaz, o którym mowa w § 1, zaczyna obowiązywać na: 1) 14 dni przed rozpoczęciem korzystania z części urlopu macierzyńskiego oraz części urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego; 2) 21 dni przed rozpoczęciem korzystania z urlopu rodzicielskiego albo jego części; 3) 7 dni przed rozpoczęciem korzystania z urlopu ojcowskiego albo jego części. § 2. (uchylony) § 3. Umowa o pracę zawarta na czas określony albo na okres próbny przekraczający jeden miesiąc, która uległaby rozwiązaniu po upływie trzeciego miesiąca ciąży, ulega przedłużeniu do dnia porodu. § 3 1 . Przepisu § 3 nie stosuje się do umowy o pracę na czas określony zawartej w celu zastępstwa pracownika w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności w pracy. § 4. Rozwiązanie przez pracodawcę umowy o pracę za wypowiedzeniem w okresie ciąży oraz w okresie urlopu macierzyńskiego, a także od dnia złożenia przez pracownicę lub pracownika wniosku o udzielenie urlopu macierzyńskiego albo jego części, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego albo jego części, uzupełniającego urlopu macierzyńskiego, urlopu ojcowskiego albo jego części, urlopu rodzicielskiego albo jego części – do dnia zakończenia tego urlopu może nastąpić tylko w razie ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy. Pracodawca jest obowiązany uzgodnić termin rozwiązania umowy o pracę z zakładową organizacją związkową reprezentującą tę pracownicę lub tego pracownika. W przypadku niemożności zapewnienia w tym okresie pracownicy lub pracownikowi innego zatrudnienia przysługują im świadczenia określone w odrębnych przepisach. Okres pobierania tych świadczeń wlicza się do okresu zatrudnienia, od którego zależą uprawnienia pracownicze. § 4 1 . Istnienie przyczyn, o których mowa w § 1 pkt 2 i § 4, udowodni pracodawca. § 5. (uchylony)
Komentarz
Przykład
Brak zastosowania
Dowody za
Dowody przeciw
1) Artykuł chroni pracowników w ciąży oraz korzystających z urlopów macierzyńskich i rodzicielskich przed nieuzasadnionym wypowiedzeniem umowy o pracę. Pracodawca może rozwiązać umowę tylko w wyjątkowych sytuacjach, co zapewnia stabilność zatrudnienia w kluczowym okresie dla pracowników.
Anna, w ciąży, złożyła wniosek o urlop macierzyński. Jej pracodawca, mimo że chciałby zmienić zespół, nie może jej zwolnić ani prowadzić przygotowań do wypowiedzenia umowy, co daje jej pewność zatrudnienia w tym ważnym czasie.
Aby skutecznie bronić się przed zastosowaniem przepisów dotyczących ochrony pracowników w okresie ciąży i urlopów macierzyńskich, warto podjąć kilka kroków, które mogą pomóc w ustaleniu niewłaściwego lub niezgodnego z prawem działania pracodawcy.

1. **Dokumentacja**: Zbieraj wszelkie dokumenty związane z zatrudnieniem, takie jak umowy o pracę, wnioski o urlop, korespondencję z pracodawcą oraz wszelkie inne materiały, które mogą potwierdzić Twoje prawa do ochrony.

2. **Informowanie o wniosku**: Upewnij się, że Twój pracodawca został prawidłowo poinformowany o złożonym wniosku o urlop macierzyński lub rodzicielski, co rozpoczyna okres ochronny. Zachowaj potwierdzenia złożenia wniosku.

3. **Zgoda związku zawodowego**: W przypadku, gdyby pracodawca podjął próbę rozwiązania umowy w czasie ochrony, sprawdź, czy uzyskał zgodę od zakładowej organizacji związkowej, co jest obligatoryjne. Brak takiej zgody może być podstawą do obrony.

4. **Analiza przyczyn rozwiązania umowy**: Jeśli pracodawca próbuje rozwiązać umowę z powodu rzekomych przyczyn uzasadniających rozwiązanie bez wypowiedzenia, warto zbadać, czy te przyczyny są rzeczywiście uzasadnione. Obowiązek dowodu spoczywa na pracodawcy.

5. **Konsultacja prawna**: W przypadku podjęcia działań przez pracodawcę, które mogą naruszać Twoje prawa, warto skonsultować się z prawnikiem specjalizującym się w prawie pracy. Prawnik pomoże ocenić sytuację i doradzić, jakie kroki podjąć.

6. **Skarga do inspekcji pracy**: Jeżeli pracodawca narusza przepisy dotyczące ochrony pracowników w ciąży, można zgłosić sprawę do Państwowej Inspekcji Pracy, która ma prawo przeprowadzić kontrolę i nałożyć sankcje na pracodawcę.

Przy odpowiednim przygotowaniu i znajomości przepisów można skutecznie bronić swoich praw w sytuacjach, które mogą naruszać ochronę przysługującą pracownikom w okresie ciąży i urlopów macierzyńskich.
Na podstawie podanego przepisu, oto pięć realistycznych dowodów, które mogą być wykorzystane w celu wykazania zasadności jego zastosowania w sprawach cywilnych lub karnych:

1. **Dokumentacja medyczna**: Zaświadczenia lekarskie potwierdzające ciążę pracownicy oraz daty związane z rozpoczęciem i zakończeniem urlopu macierzyńskiego. Tego typu dokumenty mogą potwierdzić, że pracownica korzystała z przysługującego jej urlopu oraz że w okresie ciąży nie doszło do wypowiedzenia umowy o pracę.

2. **Wnioski o urlop**: Kopie wniosków o udzielenie urlopu macierzyńskiego, urlopu ojcowskiego lub rodzicielskiego złożone przez pracownika. Takie wnioski mogą stanowić dowód na to, że pracownik formalnie zgłosił chęć skorzystania z urlopu, co uruchamia ochronne przepisy dotyczące wypowiedzenia umowy o pracę.

3. **Protokół z konsultacji z organizacją związkową**: Protokół lub notatka z posiedzenia, na którym omawiano możliwość rozwiązania umowy o pracę z pracownicą w trakcie ciąży lub urlopu macierzyńskiego, zawierający zgodę lub sprzeciw zakładowej organizacji związkowej. Tego typu dokument może udowodnić, że pracodawca przestrzegał wymogu uzgodnienia z organizacją związkową.

4. **Korespondencja wewnętrzna pracodawcy**: E-maile lub inne dokumenty wewnętrzne pracodawcy dotyczące decyzji o wypowiedzeniu umowy o pracę w kontekście ciąży pracownicy. Tego typu dowody mogą wykazać, że pracodawca prowadził przygotowania do wypowiedzenia, co jest zabronione w okresie ochronnym.

5. **Świadectwa pracy i inne dokumenty zatrudnienia**: Świadectwa pracy oraz umowy o pracę, które potwierdzają, że pracownik był zatrudniony w firmie w czasie ciąży i korzystał z urlopów. Dowody te mogą być istotne w kontekście ustalenia, czy pracodawca przestrzegał przepisów dotyczących ochrony pracowników w ciąży.

Te dowody mogą być kluczowe w ustaleniu, czy pracodawca działał zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa pracy i czy podjęte przez niego działania były uzasadnione.
Na podstawie przedstawionego artykułu prawnego, oto pięć dowodów, które mogą być wykorzystane w celu wykazania braku zasadności zastosowania przepisów dotyczących ochrony pracowników w okresie ciąży i urlopów macierzyńskich w konkretnej sprawie cywilnej lub karnej:

1. **Dokumentacja medyczna**: Przedstawienie dokumentacji medycznej (np. zaświadczenia od lekarza) potwierdzającej, że pracownica nie była w ciąży w momencie, gdy pracodawca podjął decyzję o rozwiązaniu umowy. Taki dowód mógłby wykazać, że pracodawca nie naruszył przepisów o ochronie zatrudnienia w związku z ciążą.

2. **Dowody na niewłaściwe zachowanie pracownika**: Zgromadzenie dowodów (np. świadków, nagrania) potwierdzających, że pracownik dopuszczał się poważnych naruszeń obowiązków pracowniczych, które mogłyby uzasadniać rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia. Pracodawca mógłby wykazać, że takie zachowanie miało miejsce przed złożeniem przez pracownika wniosku o urlop.

3. **Umowy o pracę i ich okresy**: Przedstawienie umowy o pracę, która jasno określa czas jej trwania oraz okoliczności, w których może zostać rozwiązana. Dowód ten mógłby wykazać, że umowa wygasała naturalnie przed wystąpieniem pracownika z wnioskiem o urlop macierzyński.

4. **Zaświadczenie o upadłości lub likwidacji firmy**: Dokumenty potwierdzające ogłoszenie upadłości lub likwidacji pracodawcy, które byłyby niezbędne do rozwiązania umowy o pracę w okresie ciąży lub urlopu macierzyńskiego zgodnie z § 4. Taki dowód mógłby wykazać, że pracodawca działał zgodnie z przepisami prawa.

5. **Zgoda organizacji związkowej**: Przedstawienie pisemnej zgody zakładowej organizacji związkowej na rozwiązanie umowy o pracę, jeżeli taka zgoda była wymagana. Dowód ten mógłby wskazywać na to, że wszelkie procedury związane z rozwiązaniem umowy zostały przeprowadzone zgodnie z obowiązującymi przepisami, co może kwestionować zasadność roszczeń pracownika.
Rozdział I. Przepisy wstępne Rozdział II. Podstawowe zasady prawa pracy Rozdział I. Przepisy ogólne Oddział 2. Przepisy ogólne o rozwiązaniu umowy o pracę Oddział 3. Rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem Oddział 4. Uprawnienia pracownika w razie nieuzasadnionego lub niezgodnego z prawem wypowiedzenia umowy o pracę przez pracodawcę Oddział 5. Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia Oddział 6. Uprawnienia pracownika w razie niezgodnego z prawem rozwiązania przez pracodawcę umowy o pracę bez wypowiedzenia Oddział 7. Wygaśnięcie umowy o pracę Oddział 1. Stosunek pracy na podstawie powołania Oddział 2. Stosunek pracy na podstawie wyboru Oddział 3. Stosunek pracy na podstawie mianowania Oddział 4. Stosunek pracy na podstawie spółdzielczej umowy o pracę Rozdział Ia. Wynagrodzenie za pracę Rozdział II. Ochrona wynagrodzenia za pracę Rozdział III. Świadczenie przysługujące w okresie czasowej niezdolności do pracy Rozdział IV. Odprawa pośmiertna DZIAŁ CZWARTY. OBOWIĄZKI PRACODAWCY I PRACOWNIKA Rozdział II. Obowiązki pracownika Rozdział III. Kwalifikacje zawodowe pracowników Rozdział IV. Regulamin pracy Rozdział V. Nagrody i wyróżnienia Rozdział VI. Odpowiedzialność porządkowa pracowników Rozdział I. Odpowiedzialność pracownika za szkodę wyrządzoną pracodawcy Rozdział II. Odpowiedzialność za mienie powierzone pracownikowi DZIAŁ SZÓSTY. CZAS PRACY Rozdział II. Normy i ogólny wymiar czasu pracy Rozdział III. Okresy odpoczynku Rozdział IV. Systemy i rozkłady czasu pracy Rozdział V. Praca w godzinach nadliczbowych Rozdział I. Urlopy wypoczynkowe Rozdział II. Urlopy bezpłatne DZIAŁ ÓSMY. UPRAWNIENIA PRACOWNIKÓW ZWIĄZANE Z RODZICIELSTWEM Rozdział II. Zawieranie i rozwiązywanie umów o pracęw celu przygotowania zawodowego Rozdział III. Dokształcanie Rozdział IV. Szczególna ochrona zdrowia Rozdział V. Urlopy wypoczynkowe Rozdział VI. Rzemieślnicze przygotowanie zawodowe Rozdział I. Podstawowe obowiązki pracodawcy Rozdział II. Prawa i obowiązki pracownika Rozdział III. Obiekty budowlane i pomieszczenia pracy Rozdział IV. Maszyny i inne urządzenia techniczne Rozdział V. Czynniki oraz procesy pracy stwarzające szczególne zagrożenie dla zdrowia lub życia Rozdział VI. Profilaktyka ochrony zdrowia Rozdział VII. Wypadki przy pracy i choroby zawodowe Rozdział II. Postępowanie pojednawcze Rozdział III. Sądy pracy DZIAŁ TRZYNASTY. ODPOWIEDZIALNOŚĆ ZA WYKROCZENIA PRZECIWKO PRAWOM PRACOWNIKA DZIAŁ CZTERNASTY. PRZEDAWNIENIE ROSZCZEŃ DZIAŁ PIĘTNASTY. PRZEPISY KOŃCOWE Oddział 1. Zawarcie umowy o pracę