kodeks pracy

DZIAŁ PIERWSZY. Przepisy ogólne

DZIAŁ ÓSMY. Uprawnienia pracowników związane z rodzicielstwem

Art. 186Urlop wychowawczy

§ 1. Pracownik zatrudniony co najmniej 6 miesięcy ma prawo do urlopu wychowawczego w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem. Do sześciomiesięcznego okresu zatrudnienia wlicza się poprzednie okresy zatrudnienia. § 2. Wymiar urlopu wychowawczego wynosi do 36 miesięcy. Urlop jest udzielany na okres nie dłuższy niż do zakończenia roku kalendarzowego, w którym dziecko kończy 6 rok życia. § 3. Jeżeli z powodu stanu zdrowia potwierdzonego orzeczeniem o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności dziecko wymaga osobistej opieki pracownika, niezależnie od urlopu, o którym mowa w § 2, może być udzielony urlop wychowawczy w wymiarze do 36 miesięcy, jednak na okres nie dłuższy niż do ukończenia przez dziecko 18 roku życia. § 3 1 . Urlopy w wymiarach, o których mowa w § 2 i 3, przysługują łącznie obojgu rodzicom lub opiekunom dziecka. § 4. Każdemu z rodziców lub opiekunów dziecka przysługuje wyłączne prawo do jednego miesiąca urlopu wychowawczego z wymiaru urlopu określonego w § 2 i 3. Prawa tego nie można przenieść na drugiego z rodziców lub opiekunów dziecka. § 5. Skorzystanie z urlopu wychowawczego w wymiarze co najmniej jednego miesiąca oznacza wykorzystanie przez rodzica lub opiekuna dziecka urlopu, o którym mowa w § 4. § 6. Z urlopu wychowawczego mogą jednocześnie korzystać oboje rodzice lub opiekunowie dziecka. W takim przypadku łączny wymiar urlopu wychowawczego nie może przekraczać wymiaru, o którym mowa w § 2 i 3. § 7. Urlop wychowawczy jest udzielany na wniosek w postaci papierowej lub elektronicznej składany przez pracownika w terminie nie krótszym niż 21 dni przed rozpoczęciem korzystania z urlopu. Do wniosku dołącza się dokumenty określone w przepisach wydanych na podstawie art. 186 8a rozporządzenie w sprawie wniosków o udzielenie urlopów: macierzyńskiego, na warunkach urlopu macierzyńskiego, uzupełniającego, rodzicielskiego i ojcowskiego lub rezygnacji z urlopów. . Pracodawca jest obowiązany uwzględnić wniosek pracownika. Pracownik może wycofać wniosek o udzielenie urlopu wychowawczego nie później niż na 7 dni przed rozpoczęciem korzystania z urlopu, składając pracodawcy w postaci papierowej lub elektronicznej oświadczenie w tej sprawie. § 7 1 . Jeżeli wniosek, o którym mowa w § 7, został złożony bez zachowania terminu pracodawca udziela urlopu wychowawczego nie później niż z dniem upływu 21 dni od dnia złożenia wniosku. § 8. Urlop wychowawczy jest udzielany nie więcej niż w 5 częściach. Liczbę części urlopu ustala się w oparciu o liczbę złożonych wniosków o udzielenie urlopu. § 9. Rodzic dziecka ma prawo do urlopu wychowawczego w wymiarze do 36 miesięcy, jeżeli: 1) drugi rodzic dziecka nie żyje, 2) drugiemu rodzicowi dziecka nie przysługuje władza rodzicielska, 3) drugi rodzic dziecka został pozbawiony władzy rodzicielskiej albo taka władza uległa ograniczeniu lub zawieszeniu. Przepisy § 1, § 2 zdanie drugie, § 3, 7 i 8 stosuje się. § 10. Jeżeli dziecko pozostaje pod opieką jednego opiekuna przysługuje mu urlop wychowawczy w wymiarze do 36 miesięcy. Przepisy § 1, § 2 zdanie drugie, § 3, 7, 7 1 i 8 stosuje się.
Komentarz
Przykład
Brak zastosowania
Dowody za
Dowody przeciw
Artykuł jasno określa prawa rodziców do urlopu wychowawczego, umożliwiając im sprawowanie osobistej opieki nad dziećmi do 6. roku życia, a w przypadku dzieci z niepełnosprawnościami – do 18. roku życia. System ten uwzględnia także prawo do równoczesnego korzystania z urlopu przez oboje rodziców, co sprzyja równowadze między życiem zawodowym a rodzinnym.
Anna, pracownica zatrudniona od 3 lat, decyduje się na urlop wychowawczy, aby opiekować się 2-letnim synem. Po złożeniu wniosku 21 dni przed planowanym rozpoczęciem urlopu, korzysta z 12 miesięcy, podczas gdy jej mąż bierze kolejne 12 miesięcy, co pozwala im na wspólne wychowanie dziecka w pierwszych latach życia.
Aby skutecznie bronić się przed zastosowaniem przepisów dotyczących urlopu wychowawczego w konkretnej sprawie cywilnej lub karnej, warto rozważyć kilka kluczowych argumentów oraz dowodów.

1. **Brak spełnienia warunków zatrudnienia**: Można wykazać, że pracownik nie spełnia wymogu co najmniej 6-miesięcznego zatrudnienia. Należy zebrać dokumenty potwierdzające daty zatrudnienia, co może obejmować umowy o pracę, aneksy oraz potwierdzenia z ZUS.

2. **Niewłaściwe udokumentowanie niepełnosprawności**: W przypadku, gdy pracownik ubiega się o urlop wychowawczy z powodu niepełnosprawności dziecka, można argumentować, że nie przedłożono odpowiednich dokumentów, takich jak orzeczenie o niepełnosprawności, co stanowi naruszenie przepisów.

3. **Naruszenie procedury składania wniosków**: Należy zwrócić uwagę na to, czy wniosek o urlop został złożony zgodnie z wymaganym terminem (21 dni przed rozpoczęciem urlopu). Jeśli pracodawca nie przestrzegał tego terminu, można podważyć zasadność udzielenia urlopu.

4. **Przeciwwskazania do korzystania z urlopu**: Warto sprawdzić, czy drugi rodzic nie ma prawa do urlopu wychowawczego. Można argumentować, że w przypadku śmierci drugiego rodzica, braku władzy rodzicielskiej lub jej ograniczenia, należy stosować inne przepisy, co może udowodnić, że pracownik nie jest uprawniony do pełnego wymiaru urlopu.

5. **Naruszenie zasad równości**: W sytuacji, gdy pracodawca niejednolicie traktuje pracowników starających się o urlop wychowawczy, można podnieść zarzut dyskryminacji, co może wpłynąć na decyzje sądu.

6. **Zgłoszenie wycofania wniosku**: Jeśli pracownik wycofał wniosek w odpowiednim terminie, można argumentować, że urlop nie powinien być udzielony, a wszelkie decyzje w tej sprawie są bezpodstawne.

Dokumentacja oraz świadkowie mogą odegrać kluczową rolę w potwierdzeniu powyższych argumentów w toku sprawy.
Oto pięć dowodów, które mogą zostać wykorzystane w celu wykazania zasadności zastosowania opisanego przepisu o urlopie wychowawczym w konkretnej sprawie cywilnej lub karnej:

1. **Dokumenty potwierdzające zatrudnienie**: Pracodawca powinien przedstawić umowę o pracę oraz zaświadczenia o zatrudnieniu, które będą potwierdzać, że pracownik był zatrudniony przez co najmniej 6 miesięcy przed złożeniem wniosku o urlop wychowawczy. Takie dokumenty mogą również obejmować historię zatrudnienia, w tym wcześniejsze okresy pracy u tego samego lub innego pracodawcy.

2. **Orzeczenie o niepełnosprawności dziecka**: W przypadku, gdy urlop wychowawczy jest ubiegany z powodu stanu zdrowia dziecka, pracownik powinien przedstawić orzeczenie o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności dziecka, które potwierdza, że wymaga ono osobistej opieki. Taki dokument może być kluczowy dla wykazania, że spełnione są warunki do uzyskania dłuższego urlopu wychowawczego.

3. **Wniosek o udzielenie urlopu wychowawczego**: Dowód w postaci złożonego i przyjętego przez pracodawcę wniosku o urlop wychowawczy, w tym dokumentacja potwierdzająca jego złożenie (np. potwierdzenie złożenia wniosku w formie papierowej lub elektronicznej). Powinien on zawierać datę złożenia oraz informację o terminie rozpoczęcia urlopu.

4. **Oświadczenie o wycofaniu wniosku**: W przypadku, gdy pracownik zdecydował się wycofać wniosek o urlop wychowawczy, istotnym dowodem będzie jego oświadczenie złożone pracodawcy przed upływem terminu (7 dni przed planowanym urlopem). Taki dokument może być ważnym dowodem na to, że pracownik przestrzegał procedur oraz terminów określonych w przepisach.

5. **Dokumenty potwierdzające sytuację rodzinną**: W przypadku, gdy jeden z rodziców nie żyje, nie ma władzy rodzicielskiej lub został jej pozbawiony, pracownik powinien przedstawić odpowiednie dokumenty, takie jak akt zgonu drugiego rodzica, orzeczenie sądowe dotyczące władzy rodzicielskiej lub inne dokumenty potwierdzające sytuację rodzinną. Te dowody będą kluczowe dla wykazania, że pracownik ma prawo do urlopu wychowawczego na podstawie § 9.

Te dowody są realistyczne i praktyczne w kontekście przepisów dotyczących urlopu wychowawczego i mogą być wykorzystane zarówno w sprawach cywilnych, jak i karnych, w zależności od kontekstu sytuacji.
Aby wykazać brak zasadności zastosowania przepisów dotyczących urlopu wychowawczego w konkretnej sprawie cywilnej lub karnej, można posłużyć się poniższymi dowodami:

1. **Dokumentacja zatrudnienia**: Przedstawienie umowy o pracę oraz zaświadczeń z poprzednich miejsc zatrudnienia, potwierdzających, że pracownik nie przepracował wymaganych 6 miesięcy w danym zakładzie lub łączny okres zatrudnienia nie osiągnął wymaganego minimum, co wyklucza prawo do urlopu wychowawczego.

2. **Orzeczenie lekarskie**: Uzyskanie opinii biegłego sądowego, która wskazuje, że stan zdrowia dziecka nie wymaga osobistej opieki pracownika, co nie uzasadnia skorzystania z dodatkowego urlopu wychowawczego na podstawie § 3.

3. **Dowody na złożenie wniosku po terminie**: Dokumentacja pokazująca, że wniosek o udzielenie urlopu wychowawczego został złożony po upływie 21 dni przed planowanym rozpoczęciem urlopu, co narusza przepisy zawarte w § 7.

4. **Śmierć drugiego rodzica**: Potwierdzenie, że drugi rodzic dziecka żyje i posiada pełnię władzy rodzicielskiej, co wyklucza możliwość korzystania z urlopu wychowawczego na podstawie § 9.

5. **Oświadczenie o wycofaniu wniosku**: Przedstawienie dowodu na to, że pracownik wycofał wniosek o udzielenie urlopu wychowawczego, co zgodnie z § 7 oznacza, że pracodawca nie ma obowiązku udzielania urlopu.

Te dowody mogą być użyte do wykazania, że zastosowanie przepisów dotyczących urlopu wychowawczego w danej sprawie jest niezasadne.
Rozdział I. Przepisy wstępne Rozdział II. Podstawowe zasady prawa pracy Rozdział I. Przepisy ogólne Oddział 2. Przepisy ogólne o rozwiązaniu umowy o pracę Oddział 3. Rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem Oddział 4. Uprawnienia pracownika w razie nieuzasadnionego lub niezgodnego z prawem wypowiedzenia umowy o pracę przez pracodawcę Oddział 5. Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia Oddział 6. Uprawnienia pracownika w razie niezgodnego z prawem rozwiązania przez pracodawcę umowy o pracę bez wypowiedzenia Oddział 7. Wygaśnięcie umowy o pracę Oddział 1. Stosunek pracy na podstawie powołania Oddział 2. Stosunek pracy na podstawie wyboru Oddział 3. Stosunek pracy na podstawie mianowania Oddział 4. Stosunek pracy na podstawie spółdzielczej umowy o pracę Rozdział Ia. Wynagrodzenie za pracę Rozdział II. Ochrona wynagrodzenia za pracę Rozdział III. Świadczenie przysługujące w okresie czasowej niezdolności do pracy Rozdział IV. Odprawa pośmiertna DZIAŁ CZWARTY. OBOWIĄZKI PRACODAWCY I PRACOWNIKA Rozdział II. Obowiązki pracownika Rozdział III. Kwalifikacje zawodowe pracowników Rozdział IV. Regulamin pracy Rozdział V. Nagrody i wyróżnienia Rozdział VI. Odpowiedzialność porządkowa pracowników Rozdział I. Odpowiedzialność pracownika za szkodę wyrządzoną pracodawcy Rozdział II. Odpowiedzialność za mienie powierzone pracownikowi DZIAŁ SZÓSTY. CZAS PRACY Rozdział II. Normy i ogólny wymiar czasu pracy Rozdział III. Okresy odpoczynku Rozdział IV. Systemy i rozkłady czasu pracy Rozdział V. Praca w godzinach nadliczbowych Rozdział I. Urlopy wypoczynkowe Rozdział II. Urlopy bezpłatne DZIAŁ ÓSMY. UPRAWNIENIA PRACOWNIKÓW ZWIĄZANE Z RODZICIELSTWEM Rozdział II. Zawieranie i rozwiązywanie umów o pracęw celu przygotowania zawodowego Rozdział III. Dokształcanie Rozdział IV. Szczególna ochrona zdrowia Rozdział V. Urlopy wypoczynkowe Rozdział VI. Rzemieślnicze przygotowanie zawodowe Rozdział I. Podstawowe obowiązki pracodawcy Rozdział II. Prawa i obowiązki pracownika Rozdział III. Obiekty budowlane i pomieszczenia pracy Rozdział IV. Maszyny i inne urządzenia techniczne Rozdział V. Czynniki oraz procesy pracy stwarzające szczególne zagrożenie dla zdrowia lub życia Rozdział VI. Profilaktyka ochrony zdrowia Rozdział VII. Wypadki przy pracy i choroby zawodowe Rozdział II. Postępowanie pojednawcze Rozdział III. Sądy pracy DZIAŁ TRZYNASTY. ODPOWIEDZIALNOŚĆ ZA WYKROCZENIA PRZECIWKO PRAWOM PRACOWNIKA DZIAŁ CZTERNASTY. PRZEDAWNIENIE ROSZCZEŃ DZIAŁ PIĘTNASTY. PRZEPISY KOŃCOWE Oddział 1. Zawarcie umowy o pracę